در شكل گيرى شخصيت يگانه اسوه اى چون فاطمه زهرا علیهاالسلام، همه عوامل تأثيرگذار بر شخصيت ايشان ـ از عامل وراثت گرفته تا عامل محيط و عوامل غيبى ـ دست به دست هم داده اند و پرورش دهنده چنان گل بى نظيرى در گلستان وجود گرديده اند:
اى تو آن گوهر يكتا كه به يكتايى تو
مادر دهر نياورد و نيارَد به شكم
دختر اين گونه به صلب ازليّت ناياب
گوهر اين گونه ندارد ابديّت به رَحِم. [1]
پدر فاطمه، محمد مصطفى (صلى الله عليه وآله) شريف ترين آفريده الهى و مادر او، خديجه بنت خويلد، از پاك ترين و نجيب ترين زنان روزگار و اجداد او جملگى از صالح ترين و پاك ترين انسان هاى روى زمين بوده اند:
بطن در بطن همه بارقه نور ازل
صلب در صلب همه لامعه علم و كَرَم
مام در مام همه صاحب جاه و حشمت
باب در باب همه قبله حاجات اُمَم
پدران تو همه يكّه سواران وجود
مادران تو همه صاحب اِعزاز و حَشَم. [2]
نطفه فاطمه علیهاالسلام در حالى منعقد مى گردد كه والدين او از رهگذر چهل شبانه روز ارتباط خالصانه با خداوند به اوج طهارت روحى دست يافته اند و خميرمايه آن نطفه را با تغذيه از پاك ترين و بهترين ميوه هاى بهشتى تكوين بخشيده اند. [3] از اين روى فاطمه حَوْرَاءُ الْنْسيَّه؛ يعنى حوريه سيرتى به صورت انسان، ناميده مى شد و پيامبر خاتم رايحه بهشت را هماره در وجود او مى جوييد:
انسيّه حورا سبب اصل اقامت
اصلى كه بباليد بدو نخل امامت
نخلى كه ز توليد قدش زاد قيامت
گنجينه عرفان گهر بحر كرامت. [4]
فاطمه علیهاالسلام در محيط خانواده اى سراسر شور، عشق، نشاط، پاكى و صفا پرورش يافته و بعد از وفات مادر، نيكو خلق ترين مربيان، عهده دار تربيت و پرورش او گرديده است.
شخصيت فاطمه علیهاالسلام در كنار پدرى استوار گشته كه كانون همه توجهات و تحولات در روزگار خويش بوده است. فاطمه علیهاالسلام، نيمى از عمر خويش را در كنار همسرى گذرانيده كه پرورش يافته دامان رسول است و ميراث دار خلق و خوى محمدى و بر مجموعه عوامل فوق، عواملى غيبى، چون نزول فرشتگان، الهام هاى غيبى و . . . را نيز بايد افزود.
——–پی نوشت——–
1. آينه ايزدنما: ص 63. شعر از آقابزرگ قمى معروف به ميرزا محمود شاطر (رضوان).
2. اختران ادب: ج 1، ص 81. شعر از حيكم آقا بزرگ قمى.
3. بحارالانوار: ج 16، ص 78. عوالم: ج 16، ص 15.
4. اختران ادب: ج 1، ص 77. شعر از حكيم صفاى اصفهانى.