عبدالله بن مسعود، غلام و صحابی جلیل القدر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و از خادمان قرآن کریم بود. در مرضی که بر اثر آن درگذشت، عثمان بن عفان به عیادتش رفت تا از وی تفقد و دلجویی کند. عثمان پس از احوالپرسی، به ابن مسعود پیشنهاد داد که اجازه دهد سهم وی را از بیت المال بیشتر کند. عبدالله نپذیرفت، خلیفه گفت: پس بگذار این سهم اضافه برای دخترانت باشد. عبدالله بن مسعود در جواب این پیشنهاد گفت: «آنها نيازى به آن حقوق و عطا ندارند، چون من آنها را فرمان دادم كه سوره واقعه را بخوانند و به آن مداومت ورزند؛ زيرا من از پيامبر شنيدم كه می فرمود: هر كس سوره واقعه را هر شب بخواند، هرگز نياز و تنگدستى و فقر به او نرسد». [1]
این گره گشایی فقط مخصوص سوره واقعه نیست، حق این است که هر سوره، بلکه هر آیه از کتاب خدا، دردی یا دردهایی از ما دوا می کند یا درجه ای بر درجات ما می افزاید. در روایت وارد شده است که به اهل بهشت گفته خواهد شد: «اقرأ وَ ارقَ» [2] یعنی هرچه از آیات الهی را که بلدی بخوان و به تعداد همان آیات، در درجات بهشتی ات، بالا برو.
قرض ها، بیماری ها، آرزوها و هزاران مشکل دیگر وجود دارد که می توان با استفاده از قرآن کریم، آنها را حل کرد. البته باید توجه داشت که قرآن برای این چیزها نازل نشده است و قرار نیست از این کتاب مقدس فقط برای اهداف زندگی دنیوی استفاده کنیم. اما به هر حال یکی از معجزات قرآن کریم همین آثار اعجاب انگیزی است که در زندگی انسان ها برجا می گذارد.
قرآن مثل کتاب های دیگر نیست. کتاب های دیگر را می خوانیم و می فهمیم، فرقی هم ندارد در چه حالی مطالعه کنیم، نشسته یا خوابیده، با لباس تمیز یا کثیف، باوضو یا بی وضو. اما قرآن کتاب خداست، کتاب خدا را نمی توان به هر شکلی و در هر حالی خواند.
ما معمولاً برای تلاوت قرآن، ابتدا وضو می گیریم، سپس با احترام آن را برمی داریم، می بوسیم، رو به قبله می نشینیم و با آرامش کامل قرائتش می کنیم. گاه حتی برای اینکه کلمات خدا را با دهانی تمیز و خوشبو ادا کنیم، قبل از تلاوت قرآن، مسواک می زنیم. تلاوت قرآن به قدری بابرکت و مفید است که حتی فقط صرف تلاوت آن، در زندگی ما اثر می گذارد و ما را با برخی عادات خوب بهداشتی آشنا و مأنوس می سازد.
البته مؤمنان همواره تلاش می کنند علاوه بر تلاوت آیات الهی، مفاهیم ارزشمند آن را هم به خوبی بفهمند و پیام های قرآن را درک کنند. آنها گاه سواد این کار را ندارند، اما در عین حال از هر راهی برای این کار استفاده می کنند: از کسی سؤال می کنند، در کلاس های تفسیر شرکت می کنند یا از درس های تقسیر قرآن اساتید، در رادیو یا تلویزیون استفاده می کنند. به هرحال تلاش می کنند هرچه بیشتر و بهتر، آیات قرآن را بفهمند.
آنان در مرحله سوم، قرآن را در زندگی به کار می بندند و به آن عمل می کنند. عمل به قرآن چیز پیچیده ای نیست. آنان فقط همان دستورهای فقهی و اخلاقی قرآن را جدی می گیرند و از آن تجاوز نمی کنند. دروغ نمی گویند، غیبت نمی کنند، نگاه نامشروع نمی کنند و خلاصه، احکام اسلامی را رعایت می کنند. در این مرحله است که اثرگذاری قرآن در زندگی ایشان به اوج می رسد.
پس اثرگذاری قرآن در زندگی، وابسته به این است که مؤمن چقدر با آن کتاب مقدس انس گرفته باشد، چقدر به آن ایمان داشته باشد و تا چه حدی آن را در زندگی به کار بندد.
پی نوشت ها:
1. مجمع البیان، ج9، ص355.
2. بحارالانوار، ج92، ص188.