انتظار

غروب تاسوعا
امام سجّاد علیه السلام ماجرا را این گونه تعریف می کند: شنیدم امام حسین علیه السلام پس از حمد و ثنای الهی…به یاران خود فرمود: «اما بعد، همانا من یارانی با وفاتر از یاران خود سراغ ندارم و بهتر از ایشان نمی دانم و خاندانی نیکوکارتر و مهربان تر از خاندان خود ندیدم. خدایتان از جانب من پاداش نیکو دهد. آگاه باشید همانا من دیگر گمان یاری کردن از این مردم ندارم، آگاه باشید من به همه شما رخصت رفتن دادم، پس همه شما آزادانه بروید و بیعتی از من به گردن شما نیست و این شب که شما را فرا گرفته فرصتی قرار داده (پس) آن را شُتر (وسیله) خویش کنید (به هر سو که می خواهید بروید).»
در این حال برادران، برادرزاده ها و پسران عبدالله بن جعفر گفتند:
«برای چه این کار را بکنیم، برای اینکه پس از تو زنده باشیم؟ هرگز ! خدا آن روز را برای ما پیش نیاورد.» و اولین کسی که این جمله را گفت حضرت عباس بود و دیگران بعد از او اعلام آمادگی و یاری آن حضرت را کردند.
پسران عقیل هم به امام گفتند: «مال و جان و زن و فرزند خود را در راه تو فدا می کنیم و در رکاب تو می جنگیم. هر کجا بروی ما هم می آییم. خدا زندگانی بعد از تو را زشت گرداند.»
سپس «مُسْلِم بن عَوْسَجَه» و «زُهَیْربن قَیْن» مطالبی را به امام گفتند و یاران دیگر هم یکی پس از دیگری، پایداری و فداکاری خود را به اطلاع امام رساندند. آن گاه امام از همه سپاسگزاری کرد و پاداش ایشان را از خداوند متعال خواست. در پایان هم، با معجزه ای پرده را از جلو چشمشان برداشت تا جای خود را در بهشت ببینند و خبرهای دیگری از آینده به آنان داد.

www.mfso.ir
معاونت فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف

حُرّ بن یَزید رِیاحی که از فرماندهان لشکر عمر بن سعد بود با شنیدن سخنان امام حسین علیه السلام از لشکر جدا شد و به بهانه اینکه اسب خود را آب بدهد، به کناری آمد. چند دقیقه بعد راه خود را کج کرد و در حالی که به شدّت می لرزید به سوی امام رفت. یکی از افراد دشمن پرسید: «ای حرّ، می خواهی چه کار کنی؟ آیا قصد داری حمله کنی؟» حرّ جوابش را نداد. مرد ادامه داد: «تو را در هیچ جنگی لرزان ندیده بودم. اگر از من می پرسیدند: شجاعترین مرد کوفه چه کسی است؟ می گفتم: حرّبن یزید است. پس حالا چه کار می خواهی بکنی؟» حرّ گفت: «به خدا سوگند خودم را بین بهشت و جهنّم آزاد و با اختیار می بینم. اما هیچ چیز را با بهشت عوض نمی کنم اگرچه پاره پاره شوم و مرا بسوزانند.»
آن گاه خود را به امام رساند و گفت: «ای پسر رسول خدا، من باعث توقّف شما شدم و به این صحرای خشک آوردمتان، اما فکر نمی کردم با شما چنین رفتار ظالمانه ای داشته باشند. و الاّ هرگز با شما این رفتار را نمی کردم. حالا از آنچه انجام داده ام به سوی خدا توبه می کنم، آیا توبه من پذیرفته است؟»
امام فرمود: «آری، خدا توبه ات را می پذیرد.» سپس حرّ از امام اجازه گرفت تا با لشکریان دشمن صحبت کند و امام اجازه داد.
حرّ به وسط میدان جنگ آمد و در برابر لشکر دشمن گفت: «شما که امام را دعوت کردید تا یاری اش کنید، آیا امروز می خواهید او را بکشید؟ جان او را در دست گرفته اید و راه نفس کشیدن را بر او بسته اید و از هر طرف محاصره اش کرده اید و از رفتنش به طرف سرزمین ها و شهرهای دیگر جلوگیری می کنید؛ یعنی مثل اسیری در دست شما است که نه می تواند سودی به خود برساند و نه زیانی را از خود دور کند. آب فُرات را که یهودیان و مسیحیان از آن می نوشند بر روی امام و خاندانش بسته اید. چقدر بد رعایتِ سفارشِ پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله را در مورد فرزندانش انجام دادید ! خدا شما را در روز قیامت تشنه نگه دارد!»
در این وقت تیراندازان دشمن، او را هدف تیرهای خود قرار دادند. حرّ نزد امام برگشت. حدود سی نفر از سپاهیان عمربن سعد، تحت تأثیر حرفهای حرّ، به لشکر امام پیوستند.

عبیدالله بن زیاد آخرین نامه اش را برای عمر بن سعد به شمربن ذی الجوش داد تا به کربلا ببرد. شمر نامه را به عمر بن سعد داد و وی شروع به خواندن کرد: «من تو را نزد حسین نفرستادم که خود را از جنگ با او دور کنی و با او به ملایمت رفتارکنی و نه برای اینکه آرزوی سلامت و زندگی برای حسین داشته باشی، یا عذر برای او بتراشی و درباره او نزد من واسطه شوی. ببین اگر حسین و همراهانش پیشنهاد مرا قبول کردند، آنان را پیش من بیاور و اگر قبول نکردند، حمله کن و آنان را به قتل برسان و تکّه تکّه کن و وقتی حسین کشته شد، بر بدن او اسب بتاز؛ چون من با خود عهد کرده ام که اگر او را بکشم این کار را انجام دهم. پس اگر دستور مرا اطاعت کردی پاداش می گیری و اگر آن را قبول نکنی دست از کار ما بردار و لشکر را به شمر واگذار کن؛ چون ما او را با اختیارات کامل فرستاده ایم.»
شمر دستور داشت اگر عمر بن سعد فرمان عبیدالله را انجام ندهد، او را بکشد و سرش را برای عبیدالله بفرستد. عمر بن سعد بی درنگ به شمر گفت: «خودم این کار را انجام می دهم و نمی گذارم که تو انجام دهی. اما تو کار مرا خراب کردی!»
عمر بن سعد، شمر را فرمانده پیادگان کرد و در روز پنج شنبه نهم محرّم برای جنگ با امام حسین آماده شد.

عبیدالله بن زیاد دستور داده بود که به هیچ وجه نگذارند امام و یارانش آب بنوشند و به هر شکل که امکان دارد بین امام و آب جدایی بیندازند. عمر بن سعد همین کار را کرد و در حالی که حیوانات از آب «رود فرات» می نوشیدند، اجازه نداد خاندان پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله به آب دسترسی پیدا کنند.
تشنگی بر یاران و همراهان امام فشار می آورد، «حضرت عباس» علیه السلام، برادر امام حسین و «نافِع بن هِلال» شبانه به همراه سی نفر اسب سوار و بیست نفر پیاده، در حالی که بیست مَشک در دست داشتند، به دستور امام برای آوردن آب به طرف رود فرات رفتند.
نافع بن هلال جلو رفت و با عمرو بن حَجّاج گفتگو کرد. عمرو بن حَجّاج فقط به نافع اجازه داد که آب بنوشد. ولی او گفت: «تا حسین و اصحاب او تشنه باشند، به خدا سوگند آب نمی نوشم.» عمرو بن حجاج گفت: «نمی گذاریم آب ببرید.» سربازان دشمن آنها را محاصره کردند، حضرت عبّاس و نافع با آنان درگیر شدند و از حمله نیروهای دشمن به نیروهای امام جلوگیری کردند. نیروهای پیاده امام، مَشکها را پُر کردند و از صحنه دور شدند، سی اسب سوار محافظ آنها بودند و تا رسیدن به خیمه ها از آنها مراقبت می کردند.

عبیدالله بن زیاد بعد از اینکه عمر بن سعد را به کربلا فرستاد، مردم را در مسجد کوفه جمع کرد و آنها را برای رفتن به جنگ با امام حسین علیه السلام تشویق کرد. او در سخنرانی اش درباره خوبی های (!) یزید و معاویه صحبت کرد و در پایان هم «حُصَیْن بن نُمَیْر»، «حجّار بن اَبْجَر» و «شمر بن ذی الجَوْشن» را به فرماندهی چند هزار جنگجو برگزید و دستور داد به طرف کربلا بروند.
عده ای از افرادِ خودفروخته، مردم را برای رفتن به جنگ؛ با امام حسین تشویق می کردند و بعضی هم بر سر دوراهی بودند؛ به همین جهت خود را به بیماری زدند و یا از کوفه فرار کردند. اما وسوسه عبیدالله بن زیاد آنقدر زیاد بود که بیشتر مردم را راضی کرد.
البته عبیدالله برای نظارت بیشتر بر کارها و ترساندن مردم، «عَمْرِو بن حریث» را در کوفه جانشین خود کرد و خود به منطقه «نُخَیْلَه» رفت تا از نزدیک آماده شدن نیروها را ببیند. عبیدالله دستور داد: «هر کس قدرتِ حمل سلاح دارد، نباید در کوفه بماند و اگر کسی بماند خونش حلال است و کشته خواهد شد.»
عبیدالله دستور داد از رساندن کمک به امام حسین علیه السلام جلوگیری کنند. به همین علّت، «عبدالله بن یَسار» را که مردم را به رفتن و کمک به امام و یاری نکردن عبیدالله بن زیاد تشویق می کرد دستگیر کردند و به دستور عبیدالله او را کشتند.
به این ترتیب، همه راه های خشکی و آبی را که به کربلا می رسید شدیداً زیر نظر گرفتند.